ТҰМАУ ВИРУСЫНЫҢ ИТТЕРГЕ ТҮРАРАЛЫҚ БЕРІЛУІ ЖӘНЕ БЕЙІМДЕЛУІ

Аңдатпа

Тұмау вирустары бүкіл әлемде кең таралған қоздырғыштар болып табылады және вирустар иелерінің кең тараған, соның ішінде барлық жылы қанды жануарлар бар. А тұмауы вирустары жоғары мутация жылдамдығына және сегменттелген геномдық құрылымға негізделген жылдам мутациялық және комбинативті өзгергіштікке байланысты жаңа иелеріне тез бейімделу қабілетіне ие. А тұмауы вирустары жоғары мутация жиілігіне және сегменттелген геном құрылымына негізделген жылдам мутациялық және комбинативті өзгергіштікке байланысты  тез бейімделу қабілетіне ие. Түраралық тосқауылды бұзатын және жаңа зооноздық қоздырғыштар болып табылатын үнемі дамып келе жатқан жаңа штамдар Денсаулық сақтау үшін ең маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Тұмау вирустарының негізгі резервуары және жаңа жоғары патогенді штаммдардың пайда болуының негізгі көзі ретінде құс тұмауы вирустарына ерекше назар аударылады. Алайда соңғы жылдары Солтүстік Америка мен Оңтүстік Азияда H3N8 және H3N2 тұмауы вирусының қосалқы түрлерінен туындаған бірнеше індеттен кейін ит тұмауына назар аударыла бастады. Осылайша, үй жануарларындағы тұмау эпидемиялары жаңа зооноздық қоздырғыштардың пайда болу қаупін тудыруы мүмкін және олардың тез таралуы осы жануарлардың көптігі мен адамдармен тығыз байланысына байланысты болуы мүмкін, дегенмен қазіргі уақытта адамдар үшін қауіптер жақсы зерттелмеген. Бұл мақалада иттердегі А тұмау вирустарының эпидемиологиясы туралы мәліметтер келтірілген, тұмаудың түраралық берілу қабілеті, осы түрлердің иесіне бейімделуі және геномдық реассортация арқылы А тұмауының жаңа түрлерінің пайда болуы туралы дәлелдер қарастырылған. Сипатталған фактілер ит тұмауы вирустарын жүйелі бақылау және терең түрде зерттеу қажеттілігін негіздейді, бұл дегеніміз пандемияға дайындықты қамтамасыз етеді, сонымен қатар "Бірыңғай денсаулық" тұжырымдамасы аясында үй жануарлары мен адамдардың өзара әрекеттесуінің рөлін және жаңа зоонозды вирустардың пайда болу қаупін анықтайды.