ҚЫЗЫЛША – ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДАҒЫ ҚАЗІРГІ ҚАУІП
DOI:
https://doi.org/10.53729/MV-AS.2024.02.08Кілт сөздер:
қызылша, эпидемиология, сырқаттанушылық, қызылшаның өршуі, вакцинациямен қамтуАңдатпа
Қызылша иммунды алдын алумен басқарылатын өте жұқпалы жұқпалы аурулар тобына жатады, бірақ қызылшаға қарсы тиімді және қауіпсіз вакциналарға қарамастан, бұл денсаулық сақтау үшін проблема болып қала береді.
Зерттеу мақсаты: әлемдегі қызылшамен сырқаттанушылық проблемаларына және қолданылатын вакцинаның алдын алу стратегияларына арналған басылымдарға шолу.
Іздеу стратегиясы Web of Science, Scopus, Science Direct, e-library, PubMed электрондық кітапханасының дерекқорларында орыс және ағылшын тілдерінде зерттеу тақырыбы бойынша әдеби көздерді іздеуді қамтыды. Іздеу тереңдігі 10 жыл болды: 2014 жылдан 2023 жылға дейін. Толық мәтінді мақалаларды іздеу түйінді сөздер бойынша жүргізілді: қызылша, эпидемиология, сырқаттанушылық, вакцинациямен қамту, қызылшаның өршуі. Мақалалар олардың жалпы тақырыптарына сәйкес жіктелді және жалпыланды. Зерттеуден қызылшаның клиникалық белгілері, емдеу және асқынулары туралы жарияланымдар, сондай-ақ клиникалық жағдайлар туралы мақалалар мен баяндамалардың қысқаша мазмұны алынып тасталды. Барлығы 42 басылым талданды, оның ішінде зерттеу мақсаттары 25 мақалаға сәйкес келді.
Дүние жүзіндегі қызылшамен сырқаттану мәселелері және қолданылатын вакцинопрофилактика стратегиялары бойынша әдебиеттерді талдау қызылшаны жұқтыру қаупі аймаққа, вакциналардың қолжетімділігіне және денсаулық сақтау қызметтеріне байланысты өзгеретінін көрсетті; көрші елдерден жағдайлардың әкелінуі, Халықтың көші-қонының жоғары деңгейі, әлемдегі тұрақсыз геосаяси жағдай қызылшаның таралуына ықпал етеді; қызылшаға қарсы вакцинациямен қамтудың төмендеу себептері халықтың жауапкершілігінің төмен деңгейі, медициналық қабылдамау, әртүрлі себептер бойынша вакцинациядан бас тарту және басқа өңірлерден келушілерде вакцинация туралы мәліметтердің болмауы және COVID-19 пандемиясы кезеңінде шектеу іс-шараларын енгізу қызылшаға қатысты ерекше профилактика жүргізудегі проблемаларды ушықтырды.